Kilometraż:
Zaniemyśl Średzka Kolej Powiatowa – 0,0 km; Zaniemyśl ul. Śremska/Poznańska rozejście szlaków – 0,2 km; Zaniemyśl ul. Śremska/Leśna rozejście szlaków – 0,6 km; Zwola – 2,4 km; Zwola przydrożny krzyż/Las Nowożeńców – 3,7 km; Majdany skrzyżowanie szlaków – 5,3 km.
Informacje krajoznawcze
Poziom trudności: łatwy
Nawierzchnia: 3,8 km asfalt/1,5 km droga gruntowa (piaszczysta w czasie suszy)
Dojazd transportem publicznym:
Z Poznania, Kórnika: linia 560 (taryfa ZTM Poznań - KPA Kombus), ze Środy Wielkopolskiej: linie 18,19,25,26 (bezpłatne linie Komunikacji Średzkiej - KPA Kombus), ze Śremu: linia 17 (bezpłatna Komunikacja Miejska w Śremie); ze Środy Wielkopolskiej w sezonie letnim: Średzka Kolej Powiatowa.
Szlak rozpoczyna się w Zaniemyślu przy stacji Średzkiej Kolei Powiatowej. Kieruje się ulicami Poznańską i Śremską w kierunku Zwoli. W Zaniemyślu znajdują się liczne obiekty krajoznawcze (opis poniżej). Po wejściu do miejscowości Zwola otoczenie składa się z zabudowy wiejskiej i letniskowej przeplatającej się z powierzchniami leśnymi. Po przejściu 2,4 km szlak skręca łagodnie w prawo w ulicę Gajową. Początkowo wspomniana ulica posiada nawierzchnię asfaltową, która wraz z końcem zabudowań zmienia się w drogę gruntową. Od tej pory szlak prowadzi wzdłuż pól, następnie wzdłuż powierzchni leśnych. Po pokonaniu 3,7 km trasy szlak dociera do rozdroża. W pobliżu wspomnianego miejsca zlokalizowany został Las nowożeńców. Droga prowadząca na południe prowadzi do najwyższego wzniesienia okolica Zaniemyśla (106,1 m n.p.m.). Czarny szlak prowadzi jednak na północny wschód. Po ponownym dotarciu do zabudowań Zwoli nawierzchnie ponownie zmienia się na asfaltową. Dalej aż do samych Majdan spacer odbywa się po terenie leśnym z towarzysząca nieliczną zabudową. W Majdanach szlak czarny się kończy. Łączy się tam ze szlakiem czerwonym, którym możemy wrócić do Zaniemyśla lub udać się w kierunku przeciwnym do Sulęcinka (stacja PKP).
Obiekty krajobrazowe zlokalizowane wzdłuż szlaku:
Zaniemyśl (0,0 km) – po raz pierwszy pojawia się w dokumentach pisanych w 1239r. jako osada Niezamyśl, pierwszymi właścicielami majątku byli Doliwowie. Obecnie wieś, siedziba gminy, ale prawa miejskie posiadał w latach 1742-1934 i 1941-1948; pierwotnie uzyskane od króla Augusta III, dzięki staraniom Mateusza Ponińskiego herbu Łodzia. W 1815r. Józef Jaraczewski przekazał hrabiemu Edwardowi Raczyńskiemu wyspę „Grunt” zwaną, a później na jego cześć nazwaną Wyspą Edwarda.
Średzka Kolej Powiatowa (0,0 km) – W 1910 roku otwarto linię wąskotorową łączącą Zaniemyśl ze Środą (od 1979r. jest to jedyny zachowany odcinek średzkiej wąskotorowej kolei powiatowej o długości 14 km, która w szczytowym okresie liczyła 118 km długości). Z 1911 roku pochodzi budynek stacji kolejowej. W 1949 wcielono do struktur PKP, a w latach 1952-1954 zmieniono rozstaw szyn z 1000 na 750 mm. W 2010 roku „ciuchcia’ po 61 latach znów stała się własnością powiatu i przywrócono jej historyczną nazwę Średzka Kolej Powiatowa. Zarządcą majątku od 2015r. jest Towarzystwo Przyjaciół Kolejki Średzkiej „Bana”. Pamiątki i stary sprzęt można oglądać na niewielkiej wystawie zorganizowanej w dawnej poczekalni na stacji Środa Miasto. Wąskotorówka rozwija prędkość ok. 25 km/ godz., a całą trasę od stacji Środa Miasto do Zaniemyśla pokonuje w ciągu 45 minut.
Aleja grabowa (0,0 km) – znajduje się po drugiej stronie ulicy, nieco w prawo od stacji kolejowej, na skraju parku pałacowego w Łęknie; prowadzi w kierunku leśniczówki Łękno na długości 130 metrów. Składa się na nią ponad 150 grabów. Uznana za pomnik przyrody.
Plac Ryszarda Berwińskiego (0,15 km) – niegdyś rynek miejski z zachowanym najstarszym budynkiem mieszkalnym Zaniemyśla (Nr 7) szachulcowo-murowany z końca XVIIIw., pozostałe budynki są z XIX i początku XX w. Pośrodku placu od 1979r. mały pomnik urodzonego w niedalekiej Polwicy Ryszarda Wincentego Berwińskiego, który był jednym z ważniejszych poetów wielkopolskich doby romantyzmu, także etnografem i działaczem politycznym.
Kościół pw. Niepokalanego Serca NMP (0,2 km) poewangelicki, zbudowany w latach 1854-55 w stylu neoromańskim ze strzelistą wieżą. Zachowane zostało charakterystyczne wnętrze z drewnianymi emporami, wspartymi na prostych słupach, jedynie prezbiterium otrzymało płaskorzeźbioną dekorację.
Cmentarz ewangelicki (0,45 km) z XIX wieku, na którym pierwsze pochówki odbyły się w 1848; obecnie nieczynny. Na uwagę zwraca kaplica grobowa rodziny Karczewskich z Czarnotek.
Jezioro Raczyńskie o pow. 102 ha i głębokości 5,8m jest jednym z 9 akwenów jezior zaniemysko-kórnickich o łącznej długości 18 km. Na jeziorze Wyspa Edwarda o pow. 3,30 ha którą porasta ponad 300 wiekowych drzew, w tym 50 dębów uznanych za pomniki przyrody.
Każdego roku w lipcu odbywa się impreza „Zaniemyskie Bitwy Morskie”.
dawna szkoła (1,9 km) – obecnie restauracja Belfer
w lesie przydrożny krzyż (3,7 km) w pobliżu Las Nowożeńców i Drzew Okolicznościowych
Majdany dom szachulcowy (5,3 km); koniec szlaku czarnego i połączenie z czerwonym.
Inne obiekty krajobrazowe znajdujące się w okolicy:
- Najwyższe wzniesienie okolic Zaniemyśla - 106,1 m n.p.m. znajduje się 2 km na południe od czarnego szlaku, teren porośnięty lasami sosnowymi i mieszanymi. Wznosi się ono ok. 45 m ponad malowniczą dolinę rzeki Warty z licznymi starorzeczami.
- Wyspa Edwarda na Jeziorze Raczyńskim,
- Kościół p.w. św. Wawrzyńca i Grobowiec Edwarda Raczyńskiego przy ul.Raczyńskiego,
- Pomnik Powstańców Wielkopolskich - północny kraniec ul. Raczyńskiego
- Regionalna Izba Pamięci - ul. Średzka
- Cmentarz przy ul. Topolowej, na nim m.in. mogiły powstańców wielkopolskich oraz zbiorowa mogiła ofiar z 1939r.
- Lapidarium w miejscu cmentarza żydowskiego przy ul. Chmielniki
- Głaz z tablicą poświęconą poległym żołnierzom AK przy ul. Sienkiewicza 4
Quest: „Zaniemyśl ciuchcią na wyspę”
https://regionwielkopolska.pl/wp-content/uploads/2022/07/Zaniemysl_2023_1.pdf
